dinsdag, september 29


Daan de wit.

Aan het begin van het nieuwe jaar is meteen alle hoop op verbetering de grond in gebombardeerd. Pessimisme troef. Een democratisch gekozen regering in de Palestijnse Gebieden wordt geboycot door de VS en andere westerse landen. Sterker, de verslagen Fatah-partij wordt met behulp van een sterk uitgebreide presidentiële garde bewapend en getraind door de VS om Hamas militair te verslaan.
Hezbollah, de Libanese shi'ietische partij, wordt in de VS benoemd als grootste bedreiging na Iran. Ook in Libanon worden de binnenlandse veiligheidstroepen (ISF) snel uitgebreid en bewapend door golfstaten met toestemming van de VS. De laatste berichten spreken van het leveren van militaire voertuigen door de VS aan Libanon.
Ethiopië valt Somalië binnen en het lukt de VN niet dit te veroordelen. De VS juichen de inval zelfs toe, ondersteunen deze en beginnen zelf met de militaire aanvallen. Bij een door de VS uitgevoerd bombardement gericht tegen drie al-Qaeda-strijders blijkt later geen van hen te zijn omgekomen, maar wel plusminus honderd Somalische nomaden.
De VS sturen 21.500 extra troepen naar Irak. Hiervan gaan 17.500 militairen naar de hoofdstad Bagdad. De extra troepen maken deel uit van een plan dat in totaal zo'n 5,2 miljard euro kost. De adviezen van de commissie-Baker lijken alweer afgeserveerd, geschiedenis. Niet dat deze adviezen veel voorstelden, maar toch.
Aanval op Iran
Een aanval op Iran lijkt intussen zeer waarschijnlijk. Er is een overvloed aan berichten die het ergste doen vrezen. Net als in Irak wordt de zaak tegen Iran en Syrië met gefabriceerde zogeheten feiten sterker gemaakt ter voorbereiding van een aanval.
Bush: "[…] de netwerken die onze vijanden in Irak van training en geavanceerde wapens voorzien, zullen vinden en vernietigen". Cheney en Rice: "Er is genoeg bewijs voor de Iraanse betrokkenheid met deze netwerken die high-explosive IED's [improvised explosive devices] maken en die onze troepen aanvallen. Hier zullen we wat aan gaan doen."
Andere Amerikaanse regeringsvertegenwoordigers hebben de laatste weken in verschillende bewoordingen gesteld dat Iran terreurgroepen in Irak steunt en bewapent. Het gaat dan vooral om de IED's. Meerdere malen hebben inlichtingendiensten naar de pers berichten laten lekken dat ze bewijs gevonden zouden hebben over de Iraanse betrokkenheid bij het leveren van IED's aan het Iraakse verzet.
Ontploffing van een improvised explosive device
Het zogenaamde bewijs wordt nergens hard gemaakt. Het enige dat zeker lijkt, zijn de technische overeenkomsten van IED's die geproduceerd worden in Iran en nu zowel gebruikt worden door Hezbollah als in Irak. Echter, in de wereld van internet, netwerken en poreuze grenzen is het niet verwonderlijk dat technische kennis of handleidingen hun weg vinden zonder dat daar enige regering bij betrokken is.
Loze bewijzen
De Amerikaanse druk op Iran wordt verder opgevoerd. Er is al een inval geweest bij een Iraans consulaat in het Koerdische noorden van Irak, waarbij vijf Iraanse diplomaten zijn ontvoerd door de VS-troepen. Deze operatie heeft zonder enige coördinatie met de Irakese of Koerdische autoriteiten plaats gevonden. Beide partijen stelden na afloop dat de Iraniërs er waren op uitnodiging van hen.
Met de beschuldiging dat Iran atoomwapens ontwikkelt, waar geen enkel hard bewijs voor is, samen met de steun die Iran zou geven aan de terreurgroepen in Irak, lijkt de geschiedenis zich te herhalen. De Amerikaanse strategie lijkt op twee druppels water als die gehanteerd werd ten tijde van de voorbereiding van de inval van Irak.
Na een aanvaring van een nucleair aangedreven onderzeeër van de VS met een Japanse tanker verklaart de Russische admiraal en oud-bevelhebber Eduard Baltin van de Zwarte vloot: "The presence of U.S. nuclear submarines in the Persian Gulf region means that the Pentagon has not abandoned plans for surprise strikes against nuclear targets in Iran. With this aim a group of multi-purpose submarines ready to accomplish the task is located in the area." (volgens Baltin zijn er nu vier Amerikaanse onderzeeërs aanwezig in de Perzische Golf.)
Amerikaanse kernonderzeeër
De Sunday Times schrijft in een artikel van 7 januari dat zij van verschillende betrouwbare bronnen vernomen heeft dat Israël een aanval voorbereidt op Iraanse uraniumverrijkingsfabrieken. Hier zouden speciale vliegoefeningen voor zijn gehouden. Er zouden nucleaire bunkerbusters gebruikt gaan worden om de ondergrondse fabrieken in Iran op te kunnen blazen.
De ING-bank waarschuwt in een memo van 9 januari voor een aanval in februari-maart en analyseert de economische gevolgen die dat heeft: 'Attacking Iran: The market impact of a surprise Israeli strike on its nuclear facilities'. Hoofdredacteur Ahmed al-Jarallah van de Arab Times stelt in zijn krant op 15 januari uit betrouwbare bron te hebben vernomen dat er vóór april een aanval wordt verwacht op Iran.
Vlucht naar voren
Bush moet snel handelen. Zijn politieke macht is tanende het is nu of nooit. Net als ten tijde van de Vietnam-oorlog lijkt voor de optie gekozen te worden van uitbreiding van de oorlog om het tot dan toe falende Amerikaanse beleid te overstijgen. In Vietnam werd de oorlog uitgebreid naar Cambodja.
Politiek ideologisch is het geen optie voor Bush en de neo-conservatieven om te gaan onderhandelen met Iran, Syrië, Hezbollah, Hamas, etc. Wat rest is om de komende twee jaar verder af te glijden om aan het einde van de tweede termijn Bush geboekstaafd te worden als de 'slechtste' of 'meest falende president van de VS', of te kiezen voor een vlucht naar voren.
Dit proces heeft zo z'n eigen dynamiek: net als bij Vietnam is het voor de objectieve buitenstaander ook nu duidelijk dat een aanval op Iran geen oplossing biedt maar de problemen juist verergert. Aan de andere kant staat de Iraanse president Mahmoud Ahmadinejad onder druk. Bij de gemeente- en Raad van Expertsverkiezingen van 15 december jl. heeft hij een gevoelige nederlaag geleden in het voordeel van de gematigde conservatieven. Ook in Iran is het buitenlands beleid het voornaamste thema waarmee de president zich profileert. Aan Ahmadinejad is nu de keus: verdere escalatie of inbinden?
Bijkomend probleem deze keer is dat er andere crises nabij zijn, waardoor een aanval op Iran wel eens de spreekwoordelijke lont in het kruitvat kan zijn: de oilpeak, inzakkende dollarkoers, destabilisatie van het gehele Midden-Oosten, het toenemende terrorisme. Daarnaast is er de klimaatverandering. Dit alles zal ook voor onzekerheid en angst gaan leiden onder grote delen van westerse bevolkingen die zich onder andere kan vertalen in extreem nationalisme.
Doemscenario?
Een doemscenario? Ik denk dat het heel realistisch is. Deze periode is misschien wel vergelijkbaar met die van voor de Eerste Wereldoorlog. Tot een paar maanden voor het uitbreken van die oorlog zagen de meeste mensen in de westerse landen de toekomst met vertrouwen tegemoet. Niemand die 'de Grote Oorlog' voor mogelijk had gehouden, terwijl er toch voldoende aanwijzingen voor waren.
Maar net als bij de moord op de Oostenrijkse kroonprins Frans Ferdinand voorafgaande aan de Eerste Wereldoorlog en de aanslagen van 9/11 voorafgaande de aanvallen op Afghanistan en Irak, zal er ook bij Iran eerst een schokkende gebeurtenis moeten plaatsvinden, die de aanleiding vormt om de keten van gebeurtenissen in gang te zetten, die leiden tot een nieuwe oorlog. Het effect van 9/11 is waarschijnlijk te ver weggeëbd, om een oorlog tegen Iran moreel mogelijk te maken, zowel wat betreft internationale als nationale steun.
Israël zal er alles aan doen om te voorkomen dat Iran een nucleaire mogendheid wordt en/of een te sterke regionale grootmacht. Israël ziet het voorkomen van deze ontwikkelingen als voorwaarde voor haar eigen voortbestaan. Om die reden heeft het land veel minder een aanleiding nodig voor een aanval, maar zal, zoals ze dat zelf ziet, alleen al uit zelfbehoud een aanval moeten ondernemen.
Wat dat betreft kan de toenemende dreiging van de VS richting Iran ook gezien worden in het kader van de te verwachten aanval van Israël op dat land. De politiek ideologisch sterke band tussen een deel van de Bush-regering en Israël zorgen ervoor dat de VS het niet op een clash met Israël laat aankomen om haar ervan te weerhouden aan te vallen.
Er zal eerder begrip van de Amerikanen voor de Israëlische beweegredenen zijn: het gebeurt toch, dus laten we het gebeuren dan maar zoveel mogelijk ondersteunen. In dit geval is het dus een aanval van Israël die de aanleiding kan zijn voor een keten van acties en reacties die uiteindelijk zal leiden tot een regionale of zelfs wereldwijde oorlog.

zondag, september 27