Alles in gesproken woord. De Doomsday Clock, een symbolische klok waarmee prominente wetenschappers aangeven hoe groot het gevaar is dat de wereld door een kernramp of andere noodlottige ontwikkelingen ten onder gaat, is deze week twee minuten dichter bij middernacht gezet. Hij staat nu op vijf minuten voor twaalf.

Aanleiding tot het verzetten van de klok vormen de crises rond de atoomprogramma's van Iran en Noord-Korea en de snel voortschrijdende klimaatverandering. De beheerder van de klok is de raad van bestuur van het Bulletin of Atomic Scientists, een blad dat in 1945 werd opgericht door natuurkundigen die zich zorgen maakten over het uitbreken van een atoomoorlog.

Het is voor het eerst dat de raad klimaatproblemen noemt als reden om de klok vooruit te zetten. De beroemde wetenschapper Stephen Hawking, één van de sponsors van het Bulletin, zei woensdag dat klimaatverandering een grotere bedreiging vormt voor de aarde dan terrorisme. Hij zei dat er in plaats van een oorlog tegen het terrorisme een oorlog tegen de opwarming van de aarde zou moeten worden gevoerd.

Andere wetenschappers zeiden het hem na. Kennette Benedict, de directeur van het Bulletin, zei dat de aarde bijna evenzeer in haar voortbestaan wordt bedreigd door de klimaatverandering als door kernwapens. "We zijn de hele biosfeer aan het veranderen, aan het verwoesten zelfs", zei Martin Rees, voorzitter van de Britse academie van wetenschappen, de Royal Society. Tenzij het onderwerp hoger op de agenda's wordt gezet zullen herstelmaatregelen te laat komen, waarschuwde hij.

De Doomsday Clock werd in 1947 ingesteld en toen op zeven minuten voor middernacht gezet. Sindsdien is hij achttien keer voor en achteruit gezet. Het dichtst bij middernacht - twee minuten - kwam de wijzer in 1953, na de geslaagde Amerikaanse proef met een waterstofbom. Het verst van middernacht, 17 minuten, werd hij in 1991 gezet na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie.

Ondanks de grote aandacht voor de klimaatproblemen blijft het gevaar van een kernoorlog prioriteit no. 1, zei de hoofdredacteur van het Bulletin, Mark Strauss. Hij wees erop dat vijftig van de kernwapens die nu op de wereld bestaan tweehonderd miljoen mensen kunnen doden. Om het gevaar voor verspreiding van kernwapens via landen als Iran en Noord-Korea te voorkomen stelt de raad, waarin ook beleidsmakers zitten, een reeks maatregelen voor.

Ook herhaalde de raad eerdere oproepen aan de traditionele nucleaire mogendheden om hun arsenalen in te krimpen en hun kernwapens zo in te stellen dat zij niet snel kunnen afgaan. Lawrence Krauss, een Amerikaanse natuurkundige in de raad, zei dat nucleaire proliferatie niet met militaire middelen moet worden bestreden, maar met multilaterale diplomatie. "Het moet verenigd gebeuren en er moet niet één land preventief optreden", zei hij.